Nowe prawo kontra okupas - co zmieni艂a ustawa anty-okupas w Hiszpanii?
W kwietniu 2025 roku w Hiszpanii wesz艂a w 偶ycie tzw. ustawa anty-okupas, kt贸ra mia艂a by膰 odpowiedzi膮 na rosn膮ce spo艂eczne obawy zwi膮zane z nielegalnym zajmowaniem mieszka艅. Dyskusja o okupas od lat elektryzuje opini臋 publiczn膮, a medialne doniesienia o dramatycznych przypadkach w艂a艣cicieli walcz膮cych o odzyskanie w艂asno艣ci wzmocni艂y presj臋 na polityk贸w. Co faktycznie zmieni艂y nowe przepisy?
Ekspresowa eksmisja - szybciej, ale nie zawsze
Najwa偶niejsz膮 zmian膮 jest wprowadzenie mo偶liwo艣ci natychmiastowej interwencji policji, tzw. "eksmisji ekspresowej". Dzi臋ki nowym regulacjom funkcjonariusze mog膮 usun膮膰 osoby, kt贸re dokona艂y w艂amania do mieszkania - pod warunkiem, 偶e w艂a艣ciciel przedstawi dowody na si艂owe wej艣cie, np. uszkodzone zamki, nagrania monitoringu czy zeznania 艣wiadk贸w.
To rozwi膮zanie ma znacz膮co skr贸ci膰 czas odzyskiwania lokalu - wcze艣niej podobne przypadki trafia艂y na drog臋 s膮dow膮, co mog艂o ci膮gn膮膰 si臋 miesi膮cami.
Okupacja "bez w艂amania" - problem pozostaje
Nowa ustawa nie rozwi膮zuje jednak wszystkich sytuacji. Je偶eli mieszkanie zosta艂o zaj臋te bez 艣lad贸w w艂amania - np. intruzi weszli do 艣rodka przez otwarte drzwi, albo wprowadzili si臋 pod nieobecno艣膰 w艂a艣ciciela - sprawa nadal musi by膰 rozpatrywana przez s膮d. W takich przypadkach eksmisja ekspresowa nie dzia艂a, a procedura potrafi by膰 d艂uga i kosztowna.
Najemcy, kt贸rzy przestali p艂aci膰 - odr臋bny przypadek
W艂a艣ciciele zwracaj膮 uwag臋, 偶e ustawa nie dotyczy wcale problemu tzw. najemc贸w-d艂u偶nik贸w, kt贸rzy legalnie weszli w posiadanie mieszkania, ale przestali p艂aci膰 czynsz. W 艣wietle prawa nie s膮 oni okupas, tylko stron膮 w sporze cywilnym. To oznacza, 偶e w艂a艣ciciel musi przej艣膰 pe艂n膮 drog臋 s膮dow膮, aby odzyska膰 lokal - a post臋powania eksmisyjne w Hiszpanii potrafi膮 trwa膰 od kilku miesi臋cy do nawet ponad roku.
Tu tkwi najwi臋ksza luka. W艂a艣ciciel w praktyce traci 藕r贸d艂o dochodu, a eksmisja ci膮gnie si臋 w niesko艅czono艣膰
- m贸wi Mar铆a T., rzeczniczka stowarzyszenia w艂a艣cicieli mieszka艅 w Madrycie.
Firmy anty-okupas - biznes na strachu czy realna potrzeba?
Dynamiczny rozw贸j firm oferuj膮cych "us艂ugi anty-okupas" pokazuje, 偶e problem - cho膰 statystycznie ograniczony - jest odczuwany przez spo艂ecze艅stwo. Oferuj膮 one monitoring, ubezpieczenia, a nawet "mediacje" z okupas. Krytycy uwa偶aj膮, 偶e ich popularno艣膰 jest bardziej efektem medialnego nag艂o艣nienia i l臋ku w艂a艣cicieli ni偶 rzeczywistej skali zjawiska.
Co dalej?
Ustawa anty-okupas z 2025 roku to krok w stron臋 szybszej ochrony w艂a艣cicieli, ale nie jest rozwi膮zaniem ca艂o艣ciowym. Nadal pozostaj膮 luki: sprawy bez w艂amania oraz spory z niep艂ac膮cymi najemcami. Eksperci podkre艣laj膮, 偶e hiszpa艅ski system mieszkaniowy potrzebuje nie tylko zaostrzonych przepis贸w, ale i realnej polityki mieszkaniowej - wi臋kszej poda偶y mieszka艅 socjalnych i sprawniejszego wymiaru sprawiedliwo艣ci.
