Twoja pensja pod lupą: nowa składka MEI już wkrótce (i nie zwiększy Twojej emerytury)
Data wprowadzenia i podstawa prawna
Mekanizm Sprawiedliwości Międzypokoleniowej (MEI) to nowa składka, która pojawiła się w Hiszpanii wraz z reformą systemu emerytalnego w 2023 roku.
Została zatwierdzona Dekretem Królewskim 2/2023 z dnia 16 marca, w ramach pakietu zmian mających na celu zapewnienie stabilności systemu publicznych emerytur oraz wyrównanie nierówności między pokoleniami i płciami.
Zgodnie z przepisami przejściowymi, MEI obowiązuje od 1 stycznia 2023 roku i ma być utrzymywany aż do 2050 roku.
Co to właściwie jest MEI?
MEI to dodatkowa składka na ubezpieczenie społeczne, która ma za zadanie wzmocnić fundusz rezerwowy systemu emerytalnego.
Jest to składka celowa - oznacza to, że pieniądze z niej nie trafiają na Twoje indywidualne konto emerytalne i nie zwiększają Twojej przyszłej emerytury.
Zamiast tego zasilają tzw. "Skarbiec Emerytalny" - czyli fundusz zapasowy państwowego systemu, który ma pomóc w pokryciu przyszłych deficytów, gdy liczba emerytów znacznie wzrośnie.
Innymi słowy: płacisz więcej, ale nie dla siebie - dla systemu.
Kiedy i jak rośnie MEI? (porównania rok po roku)
Wysokość składki MEI rośnie stopniowo każdego roku. Oto harmonogram:
Rok | Całkowita stawka MEI | Część płacona przez firmę | Część płacona przez pracownika |
---|---|---|---|
2023 | 0,60 % | 0,50 % | 0,10 % |
2024 | 0,70 % | 0,58 % | 0,12 % |
2025 | 0,80 % | 0,67 % | 0,13 % |
2026 | 0,90 % | 0,75 % | 0,15 % |
2027 | 1,00 % | 0,83 % | 0,17 % |
2028 | 1,10 % | 0,92 % | 0,18 % |
2029-2050 | 1,20 % | 1,00 % | 0,20 % |
Dla przykładu: jeśli Twoja podstawa składek wynosi 3000 €, MEI w wysokości 0,15 % (czyli w 2026 roku) oznacza potrącenie ok. 4,50 € miesięcznie z Twojej pensji netto. Kwoty wydają się niewielkie, ale są obowiązkowe i nie przynoszą żadnych dodatkowych świadczeń.
Po co to wszystko?
Rząd uzasadnia wprowadzenie MEI trzema głównymi powodami:
- Starzenie się społeczeństwa - coraz więcej emerytów, coraz mniej osób pracujących.
- Zastąpienie tzw. "czynnika zrównoważenia" - wcześniejszego mechanizmu, który wiązał wysokość emerytury z długością życia.
- Sprawiedliwość międzypokoleniowa - każda generacja ma dołożyć swoją cegiełkę, by system nie zawalił się w przyszłości.
W praktyce MEI to rodzaj ubezpieczenia awaryjnego dla państwa, finansowanego przez obywateli i pracodawców.
Jak MEI wpływa na pracowników?
- Twoja pensja netto będzie nieco niższa, bo składka MEI potrącana jest z tej samej podstawy co składki na ubezpieczenie społeczne.
- Nie przynosi Ci to żadnych dodatkowych praw emerytalnych - nie zwiększa wysokości przyszłej emerytury.
- Im wyższe zarobki, tym większe potrącenie w euro, choć procentowo to tylko ułamki procenta.
- Dla większości pracowników mowa o kilku euro miesięcznie mniej w kieszeni.
- Wielu Hiszpanów krytykuje MEI jako "ukryty podatek" - płacisz, ale nie masz z tego żadnej osobistej korzyści.
Jak MEI wpływa na pracodawców?
- Firmy płacą większą część składki niż pracownicy (np. 0,75 % z 0,90 % w 2026 r.).
- Oznacza to wyższe koszty zatrudnienia, co może zniechęcać do tworzenia nowych miejsc pracy.
- Dla przedsiębiorstw z małymi marżami może to być dodatkowe obciążenie finansowe.
- W konsekwencji niektóre firmy mogą ograniczać podwyżki, premie lub zatrudnienie nowych pracowników.
I gdzie tu haczyk?
Choć MEI przedstawia się jako rozwiązanie dla "dobra wspólnego", krytycy widzą w nim kolejny sposób na ratowanie systemu kosztem pracujących.
- Składka rośnie co roku - aż do 1,2 % w 2029 roku.
- Pieniądze nie trafiają do Twojej przyszłej emerytury.
- Pracodawcy i pracownicy płacą coraz więcej, a system może i tak nie być wystarczająco stabilny.
- A co najważniejsze - rząd w każdej chwili może zmienić zasady, jeśli sytuacja gospodarcza się pogorszy.
Od 2026 roku każdy Hiszpan zauważy drobną różnicę w swojej wypłacie. Dla większości będą to kilka euro mniej, dla firm - setki tysięcy więcej w skali roku.
Oficjalnie - by chronić przyszłe emerytury.
Nieoficjalnie - by ratować system, który coraz trudniej utrzymać przy życiu.
Jedno jest pewne: Twoja pensja nieco się skurczy, a Twoja przyszła emerytura wcale od tego nie urośnie.